Gemeente Wijk bij Duurstede, Wijk bij Duurstede

Inwoneraantal: ca. 24.000
Oppervlakte: 50,18 km²

Plaatsen:
Cothen, Langbroek, Wijk bij Duurstede

Maandag: 8.30 - 12.30
Dinsdag: 8.30 - 12.30
Woensdag: 8.30 - 19.00
Donderdag: 8.30 - 12.30
Vrijdag: 8.30 - 12.30

Dorestad
Rond 700 ontstond de handelsnederzetting Dorestad, een stad van internationaal belang vanwege de gunstige ligging aan de Rijn en de Lek. Waar nu de Hoogstraat loopt, lag toen het havencomplex. De stad ging ten onder, eind 9e eeuw, na een overval door Noormannen.
Rond het midden van de 10e eeuw ontstonden er verschillende agrarische nederzettingen langs de Kromme Rijn, waaronder Wijk en waarschijnlijk ook Cothen. Wijk was een agrarische nederzetting die was blijven voortbestaan na de verwoesting van Dorestad.

Van Dorestad naar Wijk bij Duurstede
In de 13e eeuw waren de stenen huizen in opkomst; langs de Langbroekerwetering ontstonden vele kleine kasteeltjes die vaak het woord steen of steijn in zich dragen.
In 1270 ontstaat zo een bakstenen bouwsel op de plek van het oude Dorestad, gebouwd door Zweder van Abcoude uit het geslacht van Zuijlen (3 zuilen in het stadswapen van Wijk). Ter herinnering aan Dorestad noemt hij zijn woontoren: Duurstede. Wijk sluit zich aan bij Duurstede dat resulteert in het dorp Wijk bij Duurstede. In 1300 krijgt Wijk bij Duurstede stadsrechten.

Oude kerk op de Grote markt
Met het verkrijgen van stadsrechten ontstond een probleem met de oude kerk, die buiten de stadsmuren viel. Binnen de veste moest een nieuwe gebouwd worden. In 1365 was deze kerk klaar en in 1486 werd deze onder de toenmalige bisschop uitgebouwd met de huidige toren. Wegens geldgebrek heeft de uiteindelijke bouw lang op zich laten wachten. De kerk werd in de daarop volgende eeuwen vervolmaakt, met een dip in 1579, het jaar waarin het koor van de kerk uitbrandde. De oude kerk aan de Markt is nog steeds een imposant bouwwerk midden in Wijk bij Duurstede

Het kasteel Duurstede
Intussen ging midden 15e eeuw de heerschappij over van Van Abcoude naar de bisschop van Utrecht. De bisschop, David van Bourgondie, besloot zich uit veiligheidsoverwegingen te vestigen op woontoren de Duurstede, waar hij zich een groot en machtig kasteel liet bouwen, met daarin de oorspronkelijke vierkante toren
Kasteel Duurstede kende een paar bisschoppen voordat het in 1580 in eigendom kwam van de Staten van Utrecht. Het werd niet meer bewoond en raakte in verval, met als klap op de vuurpijl het rampjaar 1672, toen onder de Franse heerschappij de binnenstad verwoest werd en de bewoners als schadeloosstelling de muren van het kasteel afbraken om hun huizen weer mee op te bouwen.
Kasteel Duurstede was toen een ruine. In 1852 kreeg de ruine van de bekende tuinarchitect Zocher een stadspark, wat goed verzorgd werd. In 1883 en 1948 werd de ruine van het kasteel gerestaureerd. Op dit moment is het kasteel in gebruik, net als vroeger, als een centrum voor kunst, cultuur en gastronomie.
(Bron: www.wijbijduurstede.nl - juni 2006)